Burada gerçekliğin yeniden üretimiyle ilk defa karşılaşmıyoruz, hatta bu kavram günümüze ait bile değil. Bu kavramla ilk defa camera obscura’yı yani fotoğrafın geleneksel tanımını yaparken karşılaşıyoruz: ‘Gerçek bir sahnenin saydam bir sunumu’. Yani özneye kendi dışındaki gerçekliğin sadık bir yeniden üretimini sunma iddiasındaki bir tesis etme modeli. Günümüzde fotoğrafların cazibesini tartışamayız sanırım, öyle ki bu cazibenin sürebilmesi, insanın kendisinin en iyi versiyonunu yaratabilmesi için oldukça büyük hacimli bir sektör var: Sosyal Medya. Etkili, fakat iki boyutta olduğu için yeterli değil. Artırılmış Gerçeklik daha çok bilgisayar evreni ve gerçeğin birleştirerek yeni bir evren yaratıyor.
Günümüzün en popüler ve heyecan yaratan konularından biri Augmented Reality (AR), yani Artırılmış Gerçeklik. Bu teknoloji sayesinde pek çok sektör konumunu değiştirebilir, ya da bir başka sektöre bırakabilir. Algıda seçicilik konusu dahilinde, mevcut gerçekliğe dahi kendi yorumunu katmadan algılayamayan zihin, yeni bir gerçeklik katmanı ile pazarlanacak olan kültürü kendi yaşamına fayda olarak adapte edebilecek mi? Kesinlikle deneyecek.
Artırılmış Gerçeklik, Virtual Reality (VR) yani Sanal Gerçeklik’den farklı olarak gerçek olarak tanımladığımız dünya üzerine bilgisayar tarafından üretilen ses, görüntü, grafik ve GPS gibi verilerle gerçekliği zenginleştirerek yeniden üreten canlı ve dolaylı fiziksel görünümdür. Burada gerçekliğin yeniden üretimiyle ilk defa karşılaşmıyoruz, hatta bu kavram günümüze ait bile değil. Bu kavramla ilk defa camera obscura’yı yani fotoğrafın geleneksel tanımını yaparken karşılaşıyoruz: ‘Gerçek bir sahnenin saydam bir sunumu’. Yani özneye kendi dışındaki gerçekliğin sadık bir yeniden üretimini sunma iddiasındaki bir tesis etme modeli. Günümüzde fotoğrafların cazibesini tartışamayız sanırım, öyle ki bu cazibenin sürebilmesi, insanın kendisinin en iyi versiyonunu yaratabilmesi için oldukça büyük hacimli bir sektör var: Sosyal Medya. Etkili fakat iki boyutta olduğu için yeterli değil. AR daha çok bilgisayar evreni ve gerçeğin birleştirerek yeni bir evren yaratıyor.
Artırılmış Gerçekliğin tesis etme modelini şöyle açıklayabiliriz; mevcut gerçeklikteki bir çevre ve o çevredeki canlı ve cansız tüm formların, cihazların cisim tanıma özelliği kullanılarak, dijital dünya tarafından üretilen ek veriler ve görsel efektlerin eş zamanı olarak gerçek görüntülerin üstüne bindirilmesiyle zenginleştirdiği daha detaylı, daha anlaşılır bununla beraber daha etkileyici ya da isteğe uygun tanımlanmasını sağlıyor. Tabi cihazınızda AR üzerine tasarlanmış uygulamalardan biri yüklü ise. Temelinde artırılmış gerçeklik kapsamında yeniden üretilen veriler kuramsal olarak insanın tüm reseptörlerini uyararak organize edecek şekilde tasarlansa da, şimdilik yalnızca görsel bir hizmet olarak tanımlanıyor.
“Yüzeyleri (resimleri) yeniden ürettiğinde fotoğraf yanıltıcıdır, hacimleri yeniden üretiyormuş gibi göründüğünde ise daha da yanıltıcıdır.”
Amédée Ozenfant
Augmented Reality artık büyük firmaların pek çoğunun peşinden koştuğu bir teknoloji; pek çok yatırım yapıp, yaratıcı işler çıkarıyorlar. Google, Microsoft gibi devler dönem dönem AR yatırımlarını parlatıp, hazırlandıklarını servis ediyorlar. AR arkeolojiden mimariye, eğitimden sanata ve sağlıktan çevre bilimlerine değin her alanda aktif. AR’ın sektörel olarak etkisinin bulunduğu alanlar ise başta;
Pazarlama
AR denilince akılda ilk eşleştirilen sektör: Pazarlama. Markalar ürünlerini interaktif bir şekilde sunabilmek için bu teknolojiyi kullanmaya niyetli. Bu deneyim satın alma süresini kısaltabilir ya da satın alma ihtiyacını rahatlıkla doğurabilir. Yıllardır reklamcılıkla yaratılan ‘nesnelerle mutlu bir dünya’ algısı, AR ile yeni bir vizyon sunuyor: Gerçeğe en yakın “-mış” gibi deneyimi. Bu vizyon insanların ihtiyaç belirleme yolunda iyi bir rehber olabilir. Gerçekten ihtiyaç duymadıkları şeyleri almaktan vazgeçmelerine neden olabilir. Çünkü AR ile “almış” kadar olabilirler. Artık öngöremedikleri her şey gözlerinin önünde sergilenebilir.
Eğitim
Bir sektör olmaktan ziyade insani ihtiyaç düzleminde ele alınması gereken konulardan biri olan eğitim kavramını yeniden yorumlayabilecek tek şey teknoloji olarak gösteriliyor. AR’in özellikle eğitimde öğrenme deneyimini maksimuma çıkarabilecek bir unsur olarak kullanabiliriz. Günümüzde yaygınlaşmaya başlayan tablet ve akıllı tahta destekli eğitim modellerinde gerçek ve teknolojinin bir araya gelerek gerçek üstü bir deneyime dönüşmesi mümkün. Bu modelde akılda kalıcılık ve idrak seviyelerinin artıyor olması, daha rafine ve işe yarar bilgi sahibi insanların yetiştirilmesini mümkün kılabilir. Daha şimdiden birçok yazılım firması eğitim için AR geliştirmeleri yapıyor. AR destekli kitaplar, posterler ve öğrenme ürünleri ile bilgi edinme hiç olmadığı kadar rağbet gören bir deneyime dönüşebilir. Hatta bilinen gerçeklikte var olmayan kişiler, oradaymış gibi ders anlatabilir, tartışmalara dahil olabilir. Örneğin, 1. Dünya Savaşı’nı cephede yer alan bir komutandan dinleyerek öğrenebiliriz.
Yelda Varer | [email protected]
